36 Portobelo-San Blas-Medellin Nov 2011

Nr 36 Porto Belo-San Blas-Medellin November 2011 (The Dutch text is followed by a short English translation)
Boanerges ligt veilig in een kleine marina in de mangroven in Panama. ik kan nu zonder beslommeringen gedurende 3 tot 6 maanden in Colombia reizen. Dit verslag is geschreven in Medellin in Colombia. Ik heb hier voor een maand een kamer gehuurd bij doña Lucia, de moeder van Jhon, een taxichauffeur die mij aangeraden was door een vriend van hem in Apartadó. De vriend is een socio, een compagnon, van Julio Vasquez, de pleegvader van George El Turco. Ik verbleef enige dagen in het huis van de familie Vasquez in Apartadó en bezocht de banananenplantage (130ha) van Julio. Daarvoor verbleef ik 10 dagen in het huis van George El Turco die ik ontmoet had op weg van Panama naar Colombia. Een keten van contacten, zo gaat mijn leven nu. Ik word doorgegeven van familie naar familie, van vriend naar vriend en wordt overal zonder reserves ontvangen. Eén telefoontje is voldoende. Ik leef sinds een maand uitsluitend met Colombianen en spreek Spaans. Dat is wel wennen. Colombia is een uiterst gastvrij, hartelijk en prachtig land. Maar ook met enorme verschillen in rijkdom en de violencia. Zoals een Colombiaanse vriend zei: bij ons is alles in wit en zwart. Wij leven ermee.
Begin november vertrok ik vanuit Linton Bay in Panama met Peter (76) op Jolly Witch, een 40 jaar oude totaal verwaarloosde catamaran, richting San Blas en Sapzuro in Colombia. Peter is nog zeer helder van geest maar heeft het opgegeven om nog enig onderhoud te plegen aan de boot. Vroeger zou ik nooit met een boot als deze de zee opgegaan zijn. We zijn nog geen 15 minuten op zee of ik zie een oliespoor achter de boot. De hydraulische aandrijving verliest olie. We hijsen de vormeloze zeilen en proberen terug te zeilen naar de baai. De boot heeft maar één half zwaard en er staat 1kn stroom tegen. We kunnen slagen maken van 181 graden, net onvoldoende om terug te komen in de baai. Ik stuur en zeil en Peter gaat aan de gang om de lekkende olieleiding te vervangen. Bij iedere slag lijkt het dat ik dichter bij de baai kom. Maar dat is schijn. Na 5 uur werken heeft Peter een andere slang gemonteerd maar durft de motor nog niet te starten en te testen. We hebben nog maar weinig olie en die is wellicht nodig voor de laatste 10 minuten om de baai binnen te lopen. Na nog wat uren zeilen lopen we een andere baai binnen. We hebben met een dag zeilen rond 1 mijl hoogte verloren. De aandrijving lekt nauwelijks maar moet toch gerepareerd worden. Ik wil naar Colombia en heb geen zin in nog meer zeilavonturen. De volgende morgen pak ik de bus richting Colon en Panama City. Ik ga vliegen naar Medellin. Rond 17.00 kom ik op Tocumen Airport en kom tot de ontdekking dat de DAS, de immigratie en inlichtingendienst van Colombia de regels veranderd heeft. Ik moet een retour kopen met vaste data, anders kom ik het land niet in. Dat kost me 700usd voor een vlucht van een uur en ik ga het retouticket niet gebruiken. Te duur. De volgende dag reis ik terug naar Linton Bay waar Boanerges in Panamarina ligt. Ik kan nog de laatste plaats boeken op de volgende tocht van de Darien Gapster (www.thedariengapster.com ), een lancha die van Miramar naar Sapzuro(Colombia) vaart in 3 dagen. Het vertrek is al over twee dagen, dat komt goed uit. De boot is eigendom van Marco en Adam die hem ook gebouwd hebben en bemannen. Maandags ben ik onderweg met 15 andere backpackers in een bonkende boot op een gladde zee met een vaart van 20-30Kn richting San Blas. 20 minuten na vertrek maakt één van de twee 200PK motoren een vreemd geluid. Die heeft net een beurt gehad van 1500 usd. Marco stopt de motor en we gaan op één motor verder. Middags komen we aan op Nalunega in San Blas, mij zo welbekend. En ze kennen me er nog steeds, ik ontmoet Nico Adams weer en we eten avonds bij Nestor en familie. Iedereen is hartverwarmend aardig tegen mij en ik raak snel bekend in de groep als deskundige m.b.t. tot de Kuna cultuur. Uiteindelijk was ik een maand op dit eiland en 3 maanden op het nabijgelegen eiland Nabargandup Bipi. De aandrijving van de motor moet gerepareerd en Marco vertrekt alleen met de boot naar Carti waar de weg uit Panama City uitkomt en een monteur wacht. We blijven nog een dag op Nalunega vanwege de reparatie. In eerste instantie zag ik op tegen het reizen met jonge backpackers. Ik ben met grote voorsprong de oudste opvarende op de boot. Maar ik vind het toch leuk en heb goede contacten. De rest van de reis ging voorspoedig en ik bezoek nog het nieuwe project van Marco en Adam. Een paar kilometer van Sapzuro (Colombia) hebben ze een deel van een verlaten strand gekocht in La Miel (Panama). Ze ontwikkelen daar in een paradijselijke omgeving een hostal. Gedurende de bouw kunnen backpackers gratis verblijven als ze helpen bij de opbouw. 3 Fransen en Paul, een Hollander besluiten ter plekke om er een maand te blijven. Aline en David willen leren hoe je een hut bouwt met alleen maar natuurlijke materialen, er komt geen spijker aan te pas. Dit project gaat poco, poco want er kan alleen gewerkt worden als er geld over is van een trip met de Gapster.
De foto’s spreken voor zich. Deze keer zijn er niet veel en niet zulke goede foto’s. Mijn Nikon D200 camera is er mee opgehouden net nadat hij een uitgebreide servicebeurt heeft gehad bij het officiële service center van Nikon. Hij is nu onderweg naar Bogota voor een wellicht kostbare reparatie. Ik heb alleen een Olympus T8000 compact camera, onverwoestbaar maar van een andere klasse dan mijn D200 die ondertussen mijn oog naar de wereld geworden is. Ik baal flink.
Op de Gapster kom ik in contact met George El Turco, een aardige Colombiaan die een restaurantje in Capurgana heeft. Uiteindelijk verblijf ik 10 dagen in zijn huis. Capurgana en Sapzuro liggen aan zee en hebben geen wegverbindingen naar andere plaatsen en kennen geen auto’s. De dichtstbijzijnde plaats met een wegverbinding naar de rest van Colombia is Turbo, bereikbaar met een lancha, 2.5 uur daverend over het water met 30kn. Turbo ligt in het grote bananengebied van Colombia waar jarenlang de guerrilla erg actief was. In Capurgana verplaats je je lopend, per fiets of per paard. Paarden zijn wonderlijke wezens. Ze lopen hier vrij rond, net als de honden. Elke avond komen er 5 paarden over de weg het dorp ingehuppeld, blij dat de werkdag voorbij is. Bij het voetbalveld gaan ze elk huns weegs. Als je avonds je tuinhek niet goed afsluit dan wordt je wakker door paardengesnuif in de tuin. En morgens gaan ze keurig op tijd naar hun werk en dat werk vervullen ze zonder morren, een paard heeft hier geen aansporing nodig. Het paard weet dat als hij niet netjes werkt, hij tot gehakt verwerkt wordt. Een paard en wagentje dat onbemand door de straat loopt op weg naar een bouwplaats is een gewoon verschijnsel. Later zie je het paard met een met stenen volgeladen bak en voerman terug komen. Ik zag een paard met wagentje rond 12 uur langs het huis komen en hij parkeerde zichzelf keurig op het voetbalveld. Een uur later kwam de voerman uit het café. Het openbaar vervoer is een paard met een wagentje met daarop 2*3 tuinstoelen met afgezaagde poten vastgebonden. De Caballeros rijden hier trots rond met laarzen, jeans en strohoeden, zoals je ze ziet in een western. (Bij de kapper: Caballeros (heren) 4500 pesos, Damas (dames) 4500 pesos. Caballeros zijn dus heren) Alleen zie je hier geen Caballero met een opvallend pistool. De politie hier heeft wel grote pistolen maar geen auto en geen paarden. Ze moeten lopen en dat doen ze niet graag. Het is dus een vriendelijk plaatsje met de rug tegen 200km oerwoud (30.000km2) zonder wegen dat de grens vormt tussen Panamá en Colombia van Carieb naar Pacific. Daar lopen de armen zonder werk met coke op hun rug voor 150.000 pesos(60 euro) is mij verteld door de locals. Militairen lopen daar niet.
Alles gaat hier traag en vriendelijk. De bankbiljetten zijn onnoemelijk verkreukeld en smerig, Ze verlaten Capurgana nooit. Betalen met een biljet van 20.000 pesos(+/- 7 euro) is zeer moeilijk. De winkeltjes en restaurantjes hebben nauwelijks geld. Ik had op een moment 4 schulden uitstaan omdat niemand kon wisselen. De dichtstbijzijnde bank of ATM is in Turbo. Er is een Western Union-achtig bedrijfje dat open is maar geen transfer uit kan voeren omdat al twee maanden het netwerk niet functioneert.
Hier in Capurgana heb ik de eigenaresse van een klein restaurantje, meer een rommelige keuken met een luik naar de straat, ontmoet die " pobre pero filez" is. Arm maar gelukkig. Anparo heeft een enorme kennis van Colombia, is voor een flink deel indiaans en heeft haar eerste 20 levensjaren in de buurt van St.Augustin in het zuiden van Colombia Gewoond. Met haar moeder en 8 broers en zussen, zonder hulp van buitenaf op de rand van de bergen en de jungle. Vader was overleden toen ze twee jaar oud was. Anparo is de jongste en toen moe overleed vertrok ze, op 20 jarige leeftijd, met haar oudste zus naar Bogota, Medellin en daarna Cartagena om te eindigen in Capurgana. De schok van de grote stad na een leven in de jungle was enorm. Elke dag heb ik zeker 2 uur met haar gepraat. Zij heeft het enige espresso apparaat in het dorp. Later ga ik haar broer bezoeken in Zuid Colombia op zijn minimale finka (landbouw bedrijf).
Uiteindelijk vertrek ik uit deze vredige omgeving, naar de pleegvader van El Turco in Apartó. Hier word ik weer allervriendelijkst ontvangen. Julio is 63 en duidelijk de baas in huis, op het werk en in een willekeurige winkel. We bezoeken zijn “finka”, het 130ha grote landbouwbedrijf dat hij van de grond af aan heeft opgebouwd. Hij geeft een medewerker opdracht om het licht aan te doen terwijl hij 1 meter van het lichtknopje staat. Maar gaandeweg wordt mij duidelijk dat hij een uiterst aimabele en zorgzame man is. Een medewerker heeft een ernstig motorongeluk gehad en ligt verkreukeld in het ziekenhuis. Zijn ziektekosten verzekering was net de dag voor het ongeluk verlopen. We bezoeken elke dag de vrouw van de man bij de ingang van het ziekenhuis, drinken een kop koffie en hij overhandigd zoveel geld als ze zegt nodig te hebben. Als een bezorgde vader. We rijden in een mooie 4*4 Mazda en hij neemt de wachtenden langs de verlaten zijwegen mee naar de hoofdweg waar ze de bus naar huis kunnen pakken. De familie leeft in een uiterst eenvoudig huis, er wordt geen rijkdom ten toon gespreid. Ik ervaar hoe een eerbiedwaardige en betrokken notabele kan zijn, zoals je ze vroeger ook wel op het platteland van Nederland had. Het waren vaders van de gemeenschap.
Ik loop sinds ik vorig jaar huidkanker had in een keurige lange broek en mooie shirts met lange mouwen. Ik ga regelmatig naar de kapper en scheer me dagelijks. Ik pas me dus aan, iets wat ik eigenlijk nooit gedaan hebben. Had ik het wel gedaan dan was mijn carrière vast anders verlopen en was ik nu niet hier. Mijn kleding wordt opgemerkt en regelmatig krijg ik te horen dat ik anciano (bejaard in de goede betekenis van het woord) en avanzada (vooruitstrevend) en muy conservada(goed bewaard gebleven) ben. Je bent hier zeker niet afgeschreven op mijn leeftijd zoals in Nederland wanneer je ouder bent dan 55. Diegenen die mij kennen zullen begrijpen dat ik behoorlijk moet wennen aan deze behandeling. En in Medellin wordt ik dagelijks aangesproken met Don Eddy.
Via een 10 uur durende busreis over een door mud-slides en van gaten vergeven weg kom ik aan in Medellin. Het is ronduit wonderlijk dat de grote tourbus deze route kan rijden. De chauffeur bestuurde hem als een 4*4 drive auto. Dit is de enige weg vanuit Medellin naar het belangrijke bananen en vee gebied in Colombia. 8 jaar geleden werden hier nog regelmatig auto’s overvallen door de guerrilla en nu zijn er dan ook erg veel soldaten langs de weg. Dit is Antioquia, een gebied waar de guerrilla en de paramilitairen van de groot-grondbezitters flink huisgehouden hebben. Velen zijn van hun land verdreven waarna het land in handen kwam van de groot-grondbezitters. Ex-president Uribe komt uit dit gebied. Ik hoor de meest afgrijselijke verhalen uit de eerste hand over de violencia die nog maar net voorbij is. In Medellin had Pablo Escobar nog maar 25 jaar geleden veel macht en was de violencia op zijn hoogtepunt. Nu is het een opgewekte, schone stad die uitbundig groeit en zich ontwikkeld.
Een nacht verblijf ik in een hotel in de Zona Rosa, het luxe uitgaansgebied van Medellin. Met keurige en volgens de laatste mode aangeklede jongeren uit de hogere middenklasse. Zoals ik ze ook ontmoet heb in Bogotá. Ik voel me daar niet thuis en al snel heb ik voor een maand een keurige schone kamer gehuurd bij een aardige Colombiaanse familie in een normaal en veilig woongebied, buiten het centrum. Dit bevalt me veel beter. Ik ben nu al een paar jaar bezig met een cursus veranderkunde. Dat houdt in dat ik steeds minder opzie tegen veranderingen. Het gaat me steeds beter af. Het komende half jaar wordt weer anders, heel anders. Dan leef ik op de onveilige vaste wal vanuit de koffer. Een gele tas en een zwart rugzakje. Samen 27.5 kg. Waarvan 8kg fotospullen. Ik moet opletten dat mijn zaakjes niet gestolen worden. En dat is lastig als je constant rondtrekt en zo slordig bent als ik. En ik moet op de kosten letten dus zal op goedkope plaatsen moeten slapen en leven. Ik ben benieuwd of me het bevalt. Het is een soort test om te kijken hoe ik mijn leven zou kunnen inrichten als ik Boanerges niet meer de baas kan.
Alleen vraag ik me af hoe lang ik het volhoud om zo intensief te leven. Op de boot kon ik me dagen terugtrekken om geestelijk bij te tanken. Hier steek mijn neus buiten de deur en iemand roept "como estas?" en begint een heel gesprek. Dit ben ik niet gewend, ook niet in Nederland.
Tot de volgende keer
Nr 36 Porto Belo-San Blas-Medellin November 2011
Boanerges stays in a small marina in the mangroves in Panama. I now can travel for 3-6 months into Colombia without worries. This report is written in Medellin, Colombia. I have for one month rented a room from Lucia's mother Jhon, a taxi driver who was recommended to me by a friend of his in Apartadó. The friend is a socio, a companion, of Julio Vasquez, the foster father of George El Turco. I spent some days in the house of the Vasquez family in Apartadó and visited the banana plantation (130ha) of Julio. Before that I spent 10 days in the house of George El Turco I had met on the way from Panama to Colombia. This is how my life enrolls now, I am passed from one family to the other, from friend to friend without reserve and friendly received. I live between Colombians and speak only Spanish. Colombia is an extremely hospitable and friendly country.

In early November I depart with Peter from Linton Bay in Panama (76) on Jolly Witch, a 40 year old totally neglected catamaran, to San Blas and Sapzuro in Colombia. Peter is still very lucid, but has given up any further maintenance on the boat. In early days I would never go to sea in a boat like this. We're maybe 15 minutes at sea, or I see a trail of oil behind the boat. The hydraulic drive loses oil. We hoist the formless sails and try to sail back to the bay. The boat has only half a daggerboard and there is a current against of 1kn. We can make tacks of 181 degrees, not enough to come back into the bay. I sail Peter is replacing the leaky hose. With every tack, it seems that we get closer to the bay. But that's not the case. After many hours sailing we are back in a bay. We have sailed a whole day and lost 1 mile altitude. I want to go to Colombia and do not like more sailing adventures. The next day I travel back to my boat in Panamarina. I can book the last seat on the next trip of Darien Gapster (www.thedariengapster.com ), a lancha from Miramar to Sapzuro leaving in 3 days. The boat is owned by Marco and Adam. On Monday, I go with 15 other backpackers in a throbbing boat with a speed of 20-30kN towards San Blas. 20 minutes after departure one of the two 200HP engines makes strange noise. Marco stops the engine and we will continue on one engine. In the afternoon we arrive at Nalunega in San Blas, so familiar to me. The transmission of the engine is broken. We stay another day Nalunega for repairs. I'm definitely the oldest member on the boat. But I think it's still fun and have good contacts. The rest of the trip went well and I still visit the new project from Mark and Adam. Near Sapzuro they obtained a part of a deserted beach in La Miel. They will develop it into a paradise hostel. During construction backpackers can stay for free if they help building. The project goes poco, poco because there is only progress if there is money left from a trip with the Gapster.
The pictures speak for themselves. This time there are not many of them and not so good ones. My Nikon D200 camera is broken. He is now en route to Bogota for a potentially costly repairs. I only have an Olympus T8000 compact, indestructible but of lower quality than my D200 which has become my eye to the world. On the Gapster I get to know George El Turco, a nice restaurant owner from Capurgana. Eventually I stay in his house for 10 days. Capurgana is situated at the sea and has no road connections to other sites and has no cars. The closest place with a road connection to the rest of Colombia is Turbo, accessible by a lancha, 2.5 hours over water with a tremendous 30kN speed. Turbo is situated in the big banana region of Colombia. In Capurgana one moves by foot, bike or horseback. Horses are wonderful creatures. They live here freely, just like the dogs. Every evening there are five horses running over the road into the village, glad that the workday is over. At the football field each goes his way. If ones fence is not closed at night properly then one awakes by horse snorts in the garden. The morning after they go to work in time to fulfill their duty without a murmur.. The horse knows when he is not working properly, he will be processed to horse meat. A horse and cart going unattended by in the street on their way to a construction site is a common phenomenon. Later one the horse is coming back with with a horseman and the cart loaded with rocks. Public transport is a horse with a cart containing 2 * 3 garden chairs with sawed-off legs. And the Caballeros ride their horse proudly wearing boots and straw hats, as you see them in a western. They do not wear a gun. The police here does have big guns, but no car and no horses. They have to walk. So it's a friendly place with its back to 200km jungle without roads that forms the border between Panama and Colombia.
Everything here happens slow and friendly. The banknotes are immensely dirty, they never leave Capurgana. Pay with a bill of 20,000 pesos (+ / - 7 euro) is very difficult. The shops and restaurants have hardly any money. I had four debt outstanding at a time because no one could change. The nearest bank or ATM in Turbo. Eventually I leave this tranquil place and travel to the foster father of El Turco in Aparto. Here I am again most kindly received. Julio is 63 and clearly the boss at home, at work and in any store. We visit his "Finka", the farm, and he gives an employee an assignment to switch on the light while he is 1 meter from the light switch himself. But gradually I realized that he is extremely amiable and a caring man. An employee has had a serious motorcycle accident and stays crumpled in the hospital and his health insurance had just expired the day before the accident. We visit every day the wife of the man at the entrance of the hospital, drinking coffee and she is handed over as much money as she needs. Julio acts as a concerned father. We drive in a beautiful 4 * 4 Mazda and he picks up the waiting along the side of the road and takes them to the the main road where they can catch the bus home. The family lives in a very simple house, there is no wealth shown. Once this type of man were the fathers of the community in the countryside of the Netherlands. Through a 10 hour bus ride on a from mud-slides and holes forgiven road I arrive in Medellin. It is truly amazing that the big tour bus can ride this route. The driver steered him as a 4 * 4 drive vehicle. This is the only road from Medellin to the important banana region. Not very long ago this area was terrorized by guerilla and Para militaries.
I now rent a room from doña Lucy. In a nice house in a normal and safe residential area, outside the of Medellin. There also live her son Jhon and Claudia, my neighbour. Like always in Colombia everyone is friendly and hospitble. And especially with Claudia I talk a lot of Spanish.
I have now been a few years doing a course in “change management”. And I'm still improving. This means that I less and less have resistance against changes. The next six month will be again different, very different. Then I live on solid ground with a suitcase. I will miss my boat, an island of safety. I live with a yellow bag and a black backpack. Together, 27.5 kg of which 8kg photography equipment. I must be careful that my gear is not stolen. And that's not easy when constantly travelling around. And I have a tight budget so I have to sleep on cheap places. I wonder if I like this way of living. It's a kind of test to see how I could organize my life if I cannot manage Boanerges anymore and still want to travel.

I wonder just how long I stick to this regime of live intensely. On the boat I could retreat for for days and refuel spiritual. Here, when I poke my nose outside the door and someone shouts "como estas?" and starts a whole conversation. I'm not used to this, not even in the Netherlands.
Until next time